Leasing oraz kupno samochodu osobowego w firmie – korzyści i zagrożenia

25.05.2022 (Aktualizacja: 29.09.2024)

Samochody osobowe to jeden z podstawowych środków wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej. Prawo przewiduje wiele modeli, w ramach których możemy używać pojazdu w swojej firmie. Do najbardziej popularnych należą kupno auta oraz różne odmiany leasingu. Każda z tych opcji ma zalety, ale stwarza także zagrożenia. Z tego powodu decyzja o formie prawnej, w jakiej nabędziemy samochód, powinna zostać poprzedzona dokładną analizą możliwości naszego przedsiębiorstwa.

Czym leasing różni się od kredytu?

Leasing to popularna metoda finansowania działalności gospodarczej. Narosło wokół niego wiele mitów, w tym ten, że leasing to w zasadzie trochę inny kredyt. Nic bardziej mylnego. Jeśli już porównywać leasing do innej umowy, to najbliżej chyba będzie mu do najmu lub dzierżawy.

Idea stojąca za leasingiem jest prosta. Jeden podmiot pełni rolę pośrednika i kupuje dla innego podmiotu jakąś rzecz. W zamian podmiot korzystający z rzeczy musi płacić „pośrednikowi” wynagrodzenie rozłożone na ustaloną liczbę rat. Umowy leasingu są często bardzo obszerne, ale na swoim podstawowym poziomie wyglądają właśnie tak.

Choć na pierwszy rzut oka leasing bardzo przypomina kredyt, zachodzą między nimi istotne różnice:

  • przy kredycie właścicielem rzeczy jest przedsiębiorca, a w leasingu – podmiot finansujący;
  • rzecz wzięta na kredyt lub w leasing finansowy podlega amortyzacji, czego nie ma w leasingu operacyjnym;
  • formalności związane z uzyskaniem leasingu są dużo prostsze;
  • kredytobiorca, w przeciwieństwie do leasingobiorcy, może łatwiej zakończyć umowę przed terminem.

Leasingu w tradycyjnym rozumieniu nie należy także mylić z pożyczką lub pożyczką leasingową, ale to już temat na odrębny artykuł.

Rodzaje leasingu samochodu w firmie

Jeśli chodzi o samochody osobowe w firmie, rynek zapewnia dwa podstawowe rodzaje leasingu – finansowy i operacyjny. Główna różnica między nimi to możliwość zakwalifikowania pojazdu jako środka trwałego w przedsiębiorstwie.
W leasingu finansowym otrzymujemy do używania samochód osobowy w zamian za uregulowanie opłaty wstępnej i płacenie comiesięcznych rat. Ratę dzieli się na dwie części – odsetkową (koszt uzyskania przychodu) i kapitałową (spłata wartości samochodu). Od wartości początkowej samochodu odlicza się opłatę wstępną, dlatego im wyższa ona będzie, tym mniejsze czekają nas później raty. Samochód jest traktowany jako środek trwały firmy i podlega amortyzacji. Na koniec umowy pojazd automatycznie staje się własnością leasingobiorcy.

sowa poleca portal
Leasing operacyjny jest podobny do finansowego w tym, że tutaj także otrzymujemy do używania pojazd w zamian za opłacanie comiesięcznych rat. Przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów podatkowych ustaloną z leasingodawcą opłatę wstępną, wspomniane już raty oraz wydatki związane z utrzymaniem i użytkowaniem samochodu (paliwo, naprawy, myjnia). Samochód nie jest traktowany jako środek trwały przedsiębiorcy – odpisów amortyzacyjnych dokonuje tutaj leasingodawca. Po zakończeniu umowy przedsiębiorca może nabyć pojazd poprzez wykup, nie dzieje się to automatycznie.

Wykup samochodu po leasingu

Jak wspominaliśmy, w przypadku leasingu finansowego samochód przechodzi na własność przedsiębiorcy z chwilą zakończenia umowy. Zazwyczaj oznacza to zapłatę ostatniej raty. Jeśli natomiast chcemy nabyć własność samochodu w leasingu operacyjnym, musimy skorzystać z instytucji wykupu. Polega to na złożeniu leasingodawcy stosownego oświadczenia oraz zapłaty kwoty wykupu ustalonej w umowie. Po uzyskaniu własności samochodu możemy wprowadzić go do ewidencji środków trwałych lub potraktować jako koszt. Tę drugą możliwość mamy tylko wtedy, gdy wartość wykupu nie przekracza 10 000 zł.
Możemy też porozumieć się z leasingodawcą i wykupić samochód na cele prywatne. Tutaj pojawia się jednak pewien haczyk – jeśli sprzedamy takie auto w ciągu najbliższych 6 lat, będziemy musieli zapłacić podatek dochodowy w takiej wysokości, jakbyśmy dokonywali sprzedaży w ramach działalności gospodarczej.

Korzyści i zagrożenia wynikające z leasingu

O sporej popularności leasingu świadczy szereg posiadanych przez niego zalet:

  • różne rodzaje leasingu pozwalają dopasować go do modelu naszej działalności gospodarczej, w szczególności w zakresie amortyzacji i kosztów podatkowych;
  • w porównaniu z innymi źródłami finansowania działalności, leasing można uzyskać stosunkowo łatwo;
  • dzięki leasingowi koszty związane z samochodem osobowym rozkładane są na cały okres trwania umowy;
  • leasingowi często towarzyszą preferencyjne umowy powiązane, dotyczące np. ubezpieczenia lub czynności konserwacyjnych;
  • przedsiębiorca posiada większą możliwość negocjowania warunków leasingu niż podmiot starający się o kredyt.

Musimy jednak pamiętać, że leasing ma także wady:

  • przedsiębiorca posiada ograniczoną możliwość decydowania o przeznaczeniu pojazdu, który do zakończenia umowy nie jest jego własnością;
  • bez zgody finansującego nie można dokonywać zmian w przedmiocie leasingu;
  • umowy leasingowe wymagają zazwyczaj, by serwisować auto w ściśle określonych miejscach oraz ubezpieczać je u określonych ubezpieczycieli na ustalonych wcześniej warunkach;
  • jeśli w pojeździe ujawnią się wady, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, przedsiębiorca musi w tym zakresie zwrócić się do zbywcy pojazdu – znacznie utrudnia to dochodzenie roszczeń z tego tytułu;
  • finansujący nie odpowiada wobec przedsiębiorcy za to, czy przedmiot leasingu jest przydatny do celu, jaki sobie zaplanował.

Zdecydowanie największą wadą, o której mówi się stosunkowo rzadko, jest jednak konieczność zapłaty wszystkich rat leasingowych w przypadku utraty pojazdu. Może się zdarzyć, że w przypadku kradzieży lub zniszczenia stracimy możliwość korzystania z samochodu. Niestety nie wyłącza to obowiązku zapłacenia wszystkich rat, które zostały nam do zakończenia umowy. Raty te pomniejsza się m.in. o ubezpieczenie, ale może zdarzyć się, że i tak czeka nas spory wydatek przy braku jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego ze strony leasingodawcy.

Kupno samochodu na firmę

Poleasingowy wykup auta to nie jedyny sposób na to, by stało się ono własnością przedsiębiorcy. Innym wyjściem jest tradycyjna umowa sprzedaży pojazdu, czasami nazywana „kupnem samochodu na fakturę” lub „na firmę”. W takiej sytuacji środki potrzebne na zapłatę ceny mogą pochodzić ze środków własnych przedsiębiorcy lub z kredytu.

Przy kupnie pojazdu należy pamiętać o dwóch kwestiach. Po pierwsze, jeśli wartość samochodu przekracza 10 000 zł netto (dla vatowców) lub brutto (w innym przypadku), należy uznać go za środek trwały i poddać amortyzacji. Po drugie, Koszt zakupu auta wlicza się do kosztów uzyskania przychodu.

Leasing i kupno samochodu a VAT

W prawie podatkowym leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru. Z tego powodu musimy jednorazowo rozliczyć cały VAT od ceny nabycia samochodu (czyli sumy rat leasingowych). Wciąż mamy jednak prawo do odliczenia VAT-u.

Przy leasingu operacyjnym VAT rozliczamy w miesięcznych ratach leasingowych. Dzieje się tak dlatego, że w prawie podatkowym ten rodzaj leasingu traktowany jest jako świadczenie usług. Jeśli jesteśmy czynnym podatnikiem VAT, możemy podatek ten odliczyć. Przy wykupie pojazdu na firmę, podstawą odliczenia podatku VAT jest faktura wykupowa i wskazana tam wartość samochodu.

Jeśli wykorzystujemy pojazd także dla celów prywatnych, możemy odliczyć 50% podatku VAT. Jeśli korzystamy z niego tylko w firmie (oraz przy spełnieniu kilku innych warunków, o których dalej), odliczeniu podlega 100% – niezależnie od rodzaju leasingu.

Wykupując samochód na cele prywatne nie mamy możliwości odliczenia VAT-u.

Regulacja dotycząca kupna samochodu na podstawie umowy sprzedaży wygląda podobnie, jak przy leasingu. Jeśli pojazd będzie wykorzystywany jednocześnie do celów gospodarczych i prywatnych, możemy odliczyć 50% podatku VAT. Z kolei odliczenie 100% VAT-u możliwe jest tylko wtedy, gdy:

  • samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej;
  • w firmie istnieje regulamin, który wyklucza wykorzystywanie samochodu do celów prywatnych;
  • prowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu dla celów VAT (kilometrówka);
  • złożono w odpowiednim urzędzie formularz VAT-26.

Powyższe zasady dotyczą kupna samochodu oraz kosztów związanych z jego utrzymaniem.

Wybierz polecany program do faktur

Co wybrać?

O tym, czy leasing będzie lepszy od najmu lub umowy sprzedaży powinna decydować przede wszystkim sytuacja naszego przedsiębiorstwa. Czasami bardziej opłacalne będzie amortyzowanie pojazdu, a czasami przerzucenie tego obowiązku na leasingodawcę. Potrzeba ustabilizowania swojej sytuacji może rodzić konieczność bezpośredniego zakupu auta, ale nie zawsze jest to pożądane – zwłaszcza wtedy, gdy nie możemy pozwolić sobie na duży, jednorazowy wydatek lub wysokie koszty uzyskania kredytu. Nie należy także zapominać o kwestiach związanych z egzekucją komorniczą, jeśli przewidujemy możliwość pogorszenia się sytuacji finansowej naszej firmy.

Dominik Bożek

Autor kilkudziesięciu artykułów o tematyce biznesowej w branżowych mediach. Od lat realizuje misję edukowania przedsiębiorców ws. skutecznego korzystania z faktoringu poprzez tworzenie i dystrybuowanie treści. Absolwent Politechniki Warszawskiej, gdzie uzyskał tytuł magistra Administracji ze specjalizacją Finanse i Bankowość. Redaktor naczelny biznesowego serwisu portal.faktura.pl.

in

Polecane artykuły

21.10.2024

Jak zaimportować faktury do programu Optima?

Aby przygotować program Optima do importowania faktur z aplikacji Faktura.pl, musisz aktywować funkcję "Praca rozproszona" w menu Konfiguracji, a następnie przejść do sekcji Firma -> Ogólne, a następnie w "Pracy rozproszonej" (należy kliknąć w te menu dwukrotnie) zaznacz księgowość i ustaw identyfikator jako "KS".

czytaj dalej

10.09.2024 (Aktualizacja: 07.10.2024)

Środki trwałe – co musisz wiedzieć?

Środki trwałe – definicja Środki trwałe to składniki majątku przedsiębiorstwa, które są wykorzystywane przez okres dłuższy niż rok w prowadzeniu działalności gospodarczej. Mogą to być zarówno nieruchomości (np. budynki, grunty), maszyny, urządzenia, jak i inne przedmioty materialne. Kluczowe cechy środków trwałych to ich zdolność do wieloletniego użytkowania, kompletny stan oraz konieczność prowadzenia ewidencji w przypadku […]

czytaj dalej

13.08.2024 (Aktualizacja: 07.10.2024)

Jak program do faktur może poprawić płynność finansową firmy?

Płynność finansowa firmy to kluczowy element, który decyduje o jej zdolności do terminowego regulowania zobowiązań i kontynuowania działalności. W dynamicznym środowisku biznesowym, zarządzanie finansami wymaga precyzyjnych narzędzi, które pomagają monitorować i kontrolować przepływy pieniężne. Jednym z takich narzędzi jest program do faktur. W jaki sposób może on poprawić płynność finansową firmy?

czytaj dalej

Jeżeli ten artykuł był pomocny, pomyśl jak pomocny jest nasz program