Rodzaje faktur – jaki dokument powinienem wystawić?
10.09.2021 (Aktualizacja: 23.01.2025)
10.09.2021 (Aktualizacja: 23.01.2025)
Ciekawe jest pochodzenie słowa „faktura”, znamy przecież jego inne znaczenie w języku polskim — „kształt powierzchni”, mówimy np. o fakturze drewnianego stołu. Łacińska factura oznacza budowę, dzieło lub czyn, jest bliska czasownika facere — czynić, robić (łacina rzymska czytała „c” jak „k”, w przeciwieństwie do późniejszej, kościelnej, która „c” wymawiała tak jak dziś).
Mówi się, że trzy czwarte języka angielskiego ma źródłosłów łaciński. Pewnie stąd też pojawiły się takie słowa jak „fact” (coś prawdziwego), ale także „fake” (coś udającego prawdę), counterfeit (produkt-podróbka), a także wulgarne „fu*k” (tłumaczenie zbędne). Gdziekolwiek sięgniemy, czy do matematyki, czy do kremów przeciw opalaniu, odnajdziemy tam słowo faktor, a jego znaczenie będzie zbliżone. W dawnym języku handlowym faktor oznaczał pośrednika, handlarza, a faktoria — placówkę handlową. Dzisiaj faktor oznacza firmę finansującą należności handlowe.
Faktura jest dokumentem prawnym, księgowym, który stwierdza powstanie zobowiązania z tytułu wykonanej usługi lub dostarczonego towaru. Oznacza to, że faktura nie tworzy obowiązku zapłaty, a jedynie dokumentuje go w przestrzeni prawnej. Źródłem obowiązku płatniczego jest wykonanie umowy, zaś faktura dokumentem, który to obrazuje. Dlatego też, wystawienia faktury, która nie ma związku z żadną dostawą lub usługą, zwyczajnie nie rodzi żadnych konsekwencji u jej adresata. Jednak jej wystawca ryzykuje konsekwencje karne, ponieważ dokumentuje prawnie coś, co w rzeczywistości nie miało miejsca.
Dobrze, aby młody przedsiębiorca nie podchodził lekceważąco do tego przedmiotu. Wystawianie fikcyjnych faktur, ich podrabianie lub przerabianie w celu użycia jako autentyczne — np. faktur na czynność niewykonaną, potwierdzających nieprawdę, zawierających nieprawdziwe kwoty, błędne stawki VAT, datę wykonania itp., a także użycie faktur fikcyjnych, podrobionych lub przerobionych, zaciąga bardzo poważną odpowiedzialność karną. Podstawową karą za te przestępstwa jest pozbawienie wolności od 6 miesięcy do 8 lat więzienia, a w przypadkach mniejszej wagi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat.
Prawo przewiduje oczywiście możliwość poprawienia błędnego dokumentu. Służy do tego faktura korygująca, czyli dokument, który wystawiamy w przypadku zgodnego z umową zwrotu kupionych towarów, stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce czy kwocie podatku od towarów i usług, wysokości rabatów, a także zwrócenia towarów sprzedawcy, zwrócenia nabywcy kwot nienależnych lub zaliczek, otrzymanych przedpłat, zadatków lub rat.
Możemy sklasyfikować następujące rodzaje faktur:
Faktura VAT — jest podstawowym dokumentem w obrocie przedsiębiorców, którzy są czynnymi podatnikami VAT. Faktura VAT jest rodzajem rachunku potwierdzającego sprzedaż, zawierającego obowiązkowe, przewidziane przez ustawodawcę dane oraz niosące konsekwencje podatkowe zwroty i określenia (np. „odwrotne obciążenie).
Dzięki rozwiązaniom faktura.pl przedsiębiorca korzysta z przygotowanej cyfrowej formatki, która w pewnej części importuje dane automatycznie, a w pozostałych rubrykach prowadzi wypełniającego druk w sposób intuicyjny i przyjazny użytkownikowi.
Porada: Skorzystaj z naszego poradnika, dowiedz się, jak łatwo wystawić fakturę VAT w aplikacji faktura.pl.
Faktura zaliczkowa — jest dokumentem stwierdzającym otrzymanie zaliczki na wykonanie usługi lub dostawę towarów. Faktura zaliczkowa może dokumentować część lub całość środków wpłaconych z góry. Tej fakturze musi towarzyszyć także faktura końcowa, czyli dokument stwierdzający, że usługa została wykonana lub towar dostarczony. Jeśli faktura zaliczkowa opiewała na część umówionej ceny, faktura końcowa przedstawia pozostałą do zapłaty wartość.
Faktura uproszczona — nazywana inaczej paragonem fiskalnym, dokument księgowy stwierdzający sprzedaż, dopuszczalny do kwoty 450 zł brutto.
Faktura VAT marża — to specjalny rodzaj faktur służący rozliczaniu podatku VAT od odsprzedaży towarów używanych. Przedsiębiorca, który nabywa towar od osoby, która nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, sprzedając go, nalicza podatek od swojego zysku, a nie od całej wartości sprzedaży.
Faktura VAT RR — to samofakturowanie się przez przedsiębiorcę, który nabywa produkty rolne od rolnika ryczałtowego. Wartość faktury VAT RR powiększa się o należny VAT i rozlicza brutto, a sam dokument wręcza lub wysyła dostawcy. Samofakturowanie polega na wystawieniu faktury samemu sobie, za zgodą dostawcy
Sprawdź, jak nasz program do faktur może uprościć Twoje rozliczenia
Faktura proforma nie jest dokumentem prawnym, księgowym. Jej rola jest wyłącznie informacyjna, ma za zadanie przedstawić warunki cenowe, terminy płatności, stron transakcji oraz wysokość podatku stronom transakcji. Nie ma obowiązku wystawiania faktury proforma, ale jeśli to zrobimy, to w czasie, zanim dojdzie do transakcji. Nie należy wystawić po otrzymaniu przelewu, wtedy mamy obowiązek wystawić fakturę zaliczkową lub fakturę VAT.
Porada: Przeczytaj nasz wpis i dowiedz się, dlaczego wystawianie faktur proforma jest dobrym rozwiązaniem.
Faktury nie muszą mieć formy dokumentu drukowanego, mogą być zachowane w postaci pliku dostępnego w formie załącznika lub linku do serwera. To drugie rozwiązanie jest szczególnie wygodne, ponieważ nie obciąża nam, ani drugiej stronie skrzynki mailowej niepotrzebnymi plikami.
Wysyłka e-faktury powinna być zaakceptowana przez drugą stronę, ale forma zgody nie jest to ściśle zdefiniowana. Przyjmuje się, że jeśli klient zapłacił choć jedną fakturę dostarczoną elektronicznie, to zaakceptował tę formę dokumentu.
Porada: Wystawiając fakturę, nie musisz czekać na płatność od klienta, możesz skorzystać z finansowania i środki otrzymać nawet tego samego dnia. Dowiedz się więcej tutaj.
Jest to specjalny rodzaj faktury, która jest tworzona wg określonego wzorca, pozwala to na automatyczny odczyt i procesowanie. W chwili obecnej faktury strukturyzowane są wykorzystywane dobrowolnie w rozliczeniach wynikających z zamówień publicznych, można je wystawiać korzystając ze specjalnego narzędzia, Platformy Elektronicznego Fakturowania (PEF).
Porada: Wystawiając faktury online, możesz je automatycznie przesyłać do biura księgowego, przeczytaj o tym, jak w faktura.pl stworzyć własne centrum dokumentów.
Autor kilkudziesięciu artykułów o tematyce biznesowej w branżowych mediach. Od lat realizuje misję edukowania przedsiębiorców ws. skutecznego korzystania z faktoringu poprzez tworzenie i dystrybuowanie treści. Absolwent Politechniki Warszawskiej, gdzie uzyskał tytuł magistra Administracji ze specjalizacją Finanse i Bankowość. Redaktor naczelny biznesowego serwisu portal.faktura.pl.
Polecane artykuły
05.02.2025
Rozważając wybór odpowiedniej formy prawnej dla prowadzenia działalności gospodarczej, wielu przedsiębiorców decyduje się na spółkę komandytową. Ta struktura łączy w sobie elementy elastyczności i ograniczonej odpowiedzialności, co czyni ją atrakcyjną zarówno dla małych, jak i średnich przedsiębiorstw. W niniejszym przewodniku omówimy szczegółowo, czym jest spółka komandytowa, jakie role pełnią jej wspólnicy, jakie są kroki rejestracyjne oraz jakie aspekty prawne i podatkowe należy uwzględnić. Przyjrzymy się również historii tej formy prawnej, jej zaletom i wyzwaniom, a także roli fundacji rodzinnych jako wspólników. Dla tych, którzy poszukują praktycznych wskazówek dotyczących zarządzania spółką oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, ten przewodnik będzie nieocenionym źródłem informacji.
czytaj dalej03.02.2025 (Aktualizacja: 05.02.2025)
Dla wielu małych przedsiębiorców w Polsce, koszty związane z obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne mogą stanowić znaczne obciążenie finansowe. W odpowiedzi na te wyzwania powstał program Mały ZUS Plus, który umożliwia obniżenie składek w zależności od osiąganego dochodu. W poniższym artykule przedstawimy szczegółowe informacje na temat zasad działania programu, warunków uczestnictwa oraz korzyści, jakie niesie dla przedsiębiorców.
czytaj dalej28.01.2025 (Aktualizacja: 31.01.2025)
Odsetki podatkowe są nieodłącznym elementem systemu podatkowego i dotyczą każdego podatnika, który nie dokonał wpłaty zobowiązań podatkowych w terminie. Zrozumienie zasad ich naliczania, regulacji prawnych oraz możliwości ich obliczania jest kluczowe dla utrzymania finansowej stabilności.
czytaj dalej