Czym ryzykujesz, jeśli prowadzisz biznes bez zakładania firmy?

Co to jest działalność gospodarcza?

Definicję działalności gospodarczej znajdziesz w kilku aktach prawnych:

• ustawie o swobodzie działalności gospodarczej,
• ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• ustawie o VAT,
• ordynacji podatkowej,
• ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

W każdej z nich wygląda ona nieco inaczej, ale na szczęście są wspólne elementy.

Za działalność gospodarczą można uznać taki przejaw ludzkiej aktywności, który:

• ma charakter zarobkowy (ale działalność nie musi przynosić zysków, wystarczy, że jest prowadzona w celu zarabiania pieniędzy)
• polega na wytwarzaniu, budowaniu, handlowaniu, świadczeniu usług, ewentualnie ma charakter działalności zawodowej,
• wykonywany jest w sposób zorganizowany (organizujesz miejsce pracy, proces sprzedaży, działania marketingowe, kupujesz materiały) i ciągły (czyli nie jest jednorazową czynnością).

Na pewno spotkałeś się z poglądem, że dopóki nie zarobisz więcej niż kwota wolna od podatku, nie musisz rejestrować działalności gospodarczej. To nieprawda. Kwota wolna, to kwota, od której nie zapłacisz podatku dochodowego, ale żaden przepis nie mówi o tym, że z takiego przychodu albo dochodu nie musisz się rozliczać albo że możesz nie rejestrować firmy. Są przecież wielkie przedsiębiorstwa, które kilka lat z rzędu mają malutkie zyski, a wręcz ponoszą straty i nikomu nie przychodzi do głowy, że mogłyby działać bez rejestrowania działalności.

Co może Ci grozić, jeżeli nie zarejestrowałeś działalności gospodarczej, mimo że faktycznie ją prowadzisz?

1. 1. Kara grzywny albo ograniczenia wolności – za wykonywanie działalności bez jej zarejestrowania.
   2. Zapłata podatku dochodowego.
      Każda osoba, która osiąga przychody, jest zobligowana do ich opodatkowania. W przypadku, gdy sprzedawałeś towary lub usługi i nie rozliczyłeś podatków z tego tytułu, możesz zostać ukarany za ukrywanie przychodów. Będziesz również musiał zapłacić zaległy podatek dochodowy wraz z odsetkami.
   3. Zapłata podatku VAT.
      Nie każdy przedsiębiorca musi zostać VATowcem, ale są takie towary i usługi, które zawsze muszą być objęte podatkiem VAT, są to np. paliwa, papierosy, alkohol, usługi doradcze. Uzyskując przychód z ich sprzedaży nie można skorzystać ze zwolnienia. Jeżeli więc uzyskiwałeś takie przychody, będziesz zobowiązany zapłacić od nich podatek VAT. Ponadto grozi Ci
      mandat za nieskładanie deklaracji.
   4. Kara grzywny za niedopełnienie obowiązków podatkowo-księgowych.
      Jeżeli nie zarejestrowałeś działalności, to zapewne nie prowadzisz również ewidencji przychodów, księgi przychodów i rozchodów, nie składasz deklaracji podatkowych, nie wystawiasz faktur, nie wydajesz paragonów. W niektórych branżach (np. warsztaty samochodowe, usługi kosmetyczne) kasa fiskalna jest obowiązkowa już od pierwszej sprzedaży. Możesz zostać ukarany za każde z tych wykroczeń oddzielnym mandatem.
   5. Kara grzywny za niedopełnienie obowiązków związanych z ZUS.
      Prowadząc działalność, powinieneś składać dokumenty rejestracyjne do ZUS oraz dokumenty rozliczeniowe. Jeżeli ich nie składasz, grozi Ci mandat.
   6. Zapłata zaległych składek ZUS wraz z odsetkami
      Wysokość składek ZUS to około 500 zł miesięcznie przez pierwsze 2 lata, a następnie około 1200 zł miesięcznie. Dodatkowo Zakład Ubezpieczeń Społecznych może nałożyć karę w wysokości do 100% nieopłaconych składek.

Nie każde źródło przychodów wymaga zakładania działalności gospodarczej. Możesz bez rejestrowania firmy uzyskiwać przychody związane z prawami autorskimi albo wynajmem mieszkania. Ważne jest w tym przypadku, abyś otrzymane pieniądze prawidłowo rozliczył i zapłacił od nich podatek dochodowy.

Prowadzenie firmy bez jej formalnej rejestracji w CEIDG jest ryzykowne. Wiąże się również ze stresem, sprzedając swój produkt lub usługę nie możesz mieć pewności, że kupujący nie jest kontrolerem. Zaaranżowanie sprzedaży jest bardzo łatwe, a wtedy możesz zostać „schwytany na gorącym uczynku” i ukarany. W sytuacjach wątpliwych po Twojej stronie będzie leżała konieczność udowodnienia, że nie prowadzisz działalności.

Jak widzisz, prowadzenie działalności bez jej rejestracji w urzędach jest ryzykowne i może Cię narazić na szereg nieprzyjemnych konsekwencji. Ale często założenie działalności jest bardziej opłacalne niż rozliczanie się w inny sposób, albo, co gorsze, ukrywanie dochodów. Jako przedsiębiorca spokojnie i bezpiecznie budujesz swoją markę, nie ukrywasz się z produktami czy usługami, reklamujesz je. Jesteś inaczej postrzegany przez potencjalnych klientów, kiedy w ofercie podajesz dane prowadzonej przez siebie firmy. Poza tym korzystasz z przywilejów takich jak dofinansowanie na uruchomienie działalności, zaliczanie zakupów do kosztów działalności, wystawiasz kupującym faktury, a w razie choroby korzystasz ze zwolnienia lekarskiego. Rejestracja działalności niesie za sobą pewne ryzyko, wymaga dodatkowych wydatków, ale również daje wiele korzyści.