Czy i kiedy warto zostać VAT-owcem?
22.01.2018 (Aktualizacja: 27.01.2025)
22.01.2018 (Aktualizacja: 27.01.2025)
Zgodnie z polskimi przepisami prawa, co do zasady, przedsiębiorcy mogą sami zdecydować, czy chcą zostać płatnikami VAT. Od tej reguły są jednak pewne wyjątki. Zwolnienie z podatku VAT przysługuje wyłącznie firmom, których przychody za rok ubiegły nie przekroczyły 200 tys. zł. Jeżeli zatem limit ten został przekroczony, przedsiębiorca jest zobowiązany dokonywać rozliczeń VAT.
Przepisy określają także szereg innych przypadków, w których bycie podatnikiem VAT jest obligatoryjne. Dotyczy to transakcji w zakresie:
Czynnymi podatnikami VAT muszą być ponadto przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą z siedzibą poza terytorium kraju.
Art. 43 Ustawy o VAT wskazuje również sytuacje obowiązkowego zwolnienia z podatku VAT (m.in. usługi transportu sanitarnego, profesja psychologa, opieka medyczna).
By formalnie stać się podatnikiem VAT, należy zarejestrować się we właściwym Urzędzie Skarbowym za pomocą formularza VAT-R.
Wiele osób rozpoczynających prowadzenie własnego biznesu ma mylne pojęcie na temat podatku VAT, niewynikające z rzetelnej wiedzy, lecz podyktowane często powielanymi stereotypowymi opiniami. W efekcie świeżo upieczeni przedsiębiorcy boją się, że stając się VAT-owcami, jednocześnie nakładają na siebie kolejne zobowiązanie finansowe, narażają się na skomplikowaną biurokrację, a także przestają być konkurencyjni. Tymczasem realia wyglądają zgoła inaczej.
VAT to podatek od towarów i usług odprowadzany przez przedsiębiorcę do Urzędu Skarbowego. Formalnie więc przedsiębiorca jest płatnikiem VAT-u, jednak realny ciężar podatku ponoszą konsumenci korzystający z tych towarów i usług. Przedsiębiorca jest w tej sytuacji wyłącznie pośrednikiem w procesie podatkowym. Nie ponosi zatem żadnych dodatkowych kosztów. Wręcz przeciwnie, będąc podatnikiem VAT, część kosztów związanych z zakupem produktów i usług może sobie odliczyć od podatku. Taka możliwość istnieje, gdy w okresie rozliczeniowym dokonuje zakupów obciążonych podatkiem VAT, otrzymując na nie faktury, pod warunkiem, że zakupy są bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Naturalną rzeczą jest, że odliczenia podatku VAT są wprost proporcjonalne do kosztów ponoszonych przez firmę. Przedsiębiorstwo ponoszące wysokie koszty będzie mogło odliczyć więcej niż firma, która czyni mniejsze nakłady. Niemniej jednak każde tego typu odliczenie jest zyskiem po stronie przedsiębiorcy.
Bycie podatnikiem VAT wbrew pozorom nie jest aż tak bardzo uciążliwe pod kątem biurokracji. Prowadzenie rejestru VAT i złożenie kilku dodatkowych deklaracji w dobie Internetu jest stosunkowo proste. Istnieje szereg programów obsługujących księgowość dla firm. Poza tym mamy możliwość składania e-deklaracji, a biura rachunkowe proponują szeroki zakres usług w celu odciążenia w procedurach podatkowych, zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.
Czasem właściciele firm obawiają się, że wprowadzenie podatku VAT zmniejszy ich konkurencyjność na rynku. Założenie to jest nieprawdziwe. Jeżeli bowiem dokonujemy transakcji z innymi podatnikami VAT, operacje te są bardziej opłacalne dla obu stron, co sprawia, że nasza firma jest bardziej konkurencyjna od tych, które VAT-u nie odprowadzają. Dzieje się tak, ponieważ przedsiębiorstwo nabywające towary i usługi poniesie wyłącznie koszty związane z ich faktycznymi cenami, natomiast VAT i tak w przyszłości będzie sobie mogło odliczyć. Gdyby ta sama firma dokonała podobnej transakcji z nie-VAT-owcem, poniosłaby wyższe koszty.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które nie chcą zdecydować się na bycie podatnikiem VAT, często powołują się na fakt, że ich kontrahenci nimi nie są, wobec czego VAT zwiększy ceny dla kontrahentów. To prawda, lecz trzeba zwrócić też uwagę na inny aspekt. Jeśli nie jesteśmy VAT-owcami, nie możemy odliczyć niektórych kwot od podatku, zatem nasze koszty prowadzenia działalności także są wyższe. W konsekwencji, by się utrzymać i funkcjonować na rynku na poziomie, który gwarantowałby odliczenia podatkowe, musimy podnieść ceny naszych towarów i usług. W praktyce oznacza to, iż klienci i tak byliby narażeni na większe wydatki. To zależność, z której nie każdy zdaje sobie sprawę.
Jeżeli w grę nie wchodzą obostrzenia ustawowe i mamy możliwość wyboru, warto zrezygnować z podatku, gdy prowadzimy małą firmę rozliczaną w sposób uproszczony (ryczałt).
Jak ilustrują powyższe dywagacje, w większości przypadków przedsiębiorcy opłaca się zostać podatnikiem VAT. Oczywiście potrzeby każdej firmy powinny być analizowane indywidualnie. W razie wątpliwości warto zastanowić się nad następującymi kryteriami: jaki rodzaj klientów będziemy obsługiwać, jakiej wysokości wydatki inwestycyjne planujemy ponieść, jak rozliczamy działalność, etc. Zapoznanie się ze szczegółowymi i rzetelnymi informacjami dotyczącymi VAT-u pozwoli nam podjąć decyzję i ułatwi sprawne działanie naszej firmy na optymalnym poziomie.
Elivo / Marketing i biznes
Polecane artykuły
28.04.2025 (Aktualizacja: 06.05.2025)
Rezydencja podatkowa to pojęcie kluczowe zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców działających w kraju lub za granicą. Od jej ustalenia zależy, gdzie i w jakim zakresie zapłacimy podatki. W dobie globalizacji i pracy zdalnej z różnych zakątków świata, temat staje się coraz bardziej aktualny.
czytaj dalej11.04.2025 (Aktualizacja: 15.04.2025)
Rok 2025 przynosi zmiany, które mają znaczenie dla wszystkich podatników w Polsce. Kwota wolna od podatku to temat budzący zawsze duże zainteresowanie, zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób zatrudnionych na etacie. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest kwota wolna od podatku, jak wpływa na nasze wynagrodzenia, jakie zmiany nas czekają i jak wygląda sytuacja w innych krajach.
czytaj dalej04.04.2025 (Aktualizacja: 15.04.2025)
W świecie podatków i fakturowania każdy szczegół ma znaczenie. Od 1 października 2020 roku podatnicy VAT zostali zobowiązani do oznaczania sprzedaży odpowiednimi kodami GTU. W tym artykule wyjaśniamy, czym są kody GTU, kto musi je stosować oraz jak poprawnie przypisywać towary i usługi do odpowiednich kategorii.
czytaj dalej