Nowe przepisy dla przedsiębiorców startujących w unijnych przetargach

22.11.2023

Choć w ostatnich latach zmienia się optyka tego, w jakim kierunku zmierza Unia Europejska, wciąż jej fundamentem pozostają zasady, które legły u podstaw zawiązania tego specyficznego sojuszu na naszym kontynencie. Jednym z podstawowych zadań Wspólnoty jest stworzenie uczciwego i konkurencyjnego rynku wewnętrznego, w którym każdy będzie mógł na równych zasadach prowadzić działalność gospodarczą. Parlament Europejski przez ponad pół wieku swojego istnienia wprowadził wiele regulacji dotyczących tego obszaru. Dziś przedstawię jedną z nich – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2560 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny, którego przepisy częściowo weszły w życie 12 października 2023 r.

Unia chroni uczciwe zasady konkurencji

Jak już wspomniałem, jednym z naczelnych zadań Unii Europejskiej w dziedzinie wspólnego rynku jest wspieranie zasad uczciwej konkurencji, przy jednoczesnym budowaniu przestrzeni dla innowacyjnego rozwoju. W związku z tym monitorowane są procesy dotyczące naruszania zasad konkurencji, łączenia przedsiębiorstw i wspierania firm przez kraje członkowskie. UE walczy z nadużywaniem pozycji dominującej przez wielkie korporacje, dba o prawa konsumentów i pilnie przygląda się praktykom monopolistycznym.

Komisja Europejska stojąca na straży tych przepisów może samodzielnie prowadzić dochodzenia oraz weryfikować, czy nie zostało naruszone ustawodawstwo europejskie. Na celowniku urzędników europejskich znajdują się także państwa członkowskie i ich nieuczciwe zachowania np. w zakresie preferencyjnych stawek podatkowych, instrumentalnego wpływu na łańcuchy dostaw czy ingerencji w rynki finansowe.

O co chodzi z rozporządzeniem nr 2022/2560?

Jedną z praktyk ograniczających konkurencję na wspólnym, europejskim rynku, są tzw. subsydia zagraniczne. Chodzi tutaj o sytuację, w której państwa trzecie (USA, Chiny, Rosja czy kraje arabskie) wspierają finansowo podmioty gospodarcze ze swojego terytorium, by firmy te posiadały lepszą pozycję na rynku europejskim względem przedsiębiorców z państw Wspólnoty. Dobrze widać to na przykładzie przetargów, gdzie tak wspierane firmy są w stanie proponować nieproporcjonalnie niższe oferty cenowe w porównaniu do polskich, niemieckich czy hiszpańskich przedsiębiorstw.

Celem omawianego rozporządzenia jest ograniczenia tego typu praktyk i poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego. Regulacja skupia się na subsydiowaniu przedsiębiorstw bezpośrednio lub pośrednio kontrolowanych przez obce państwa, które w ten sposób zyskują nieproporcjonalną przewagę.

Warto przy tym pamiętać, że w przeciwieństwie do dyrektyw europejskich, rozporządzenia stosuje się u nas wprost. Oznacza to, że nie ma potrzeby wprowadzania ich do krajowych porządków prawnych specjalnymi ustawami. Od chwili wejścia w życie rozporządzenia musimy je stosować w taki sam sposób, jakby był to akt prawny uchwalony przez polski parlament.

Koncentracje

Przede wszystkim omawiane rozporządzenie dotyczy koncentracji, czyli sytuacji, gdy zmiana kontroli przedsiębiorstwa wynika z jednego z poniższych działań:

  • łączą się dwa przedsiębiorstwa lub ich części;
  • jeden podmiot przejmuje bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad co najmniej jednym innym podmiotem gospodarczym (np. w drodze zakupu akcji);
  • powstaje spółka joint venture pełniąca w sposób trwały wszystkie funkcje samodzielnego podmiotu gospodarczego.

Weryfikując, czy subsydium zagraniczne w przypadku koncentracji zakłóca rynek wewnętrzny, należy oceniać wsparcie z ostatnich trzech lat poprzedzających zawarcie umowy, ogłoszenie publicznej oferty lub nabycie pakietu kontrolnego.

Zgodnie z art. 20 ust. 3 rozporządzenia, koncentracja podlega zgłoszeniu, gdy:

  • co najmniej jedno z łączących się przedsiębiorstw, przejmowanych przedsiębiorstw lub spółek joint venture ma siedzibę w Unii i generuje w Unii łączny obrót w wysokości co najmniej 500 mln EUR;
  • następujące przedsiębiorstwa otrzymały razem od państw trzecich łączny wkład finansowy w wysokości ponad 50 mln EUR w ciągu trzech lat poprzedzających zawarcie umowy, ogłoszenie publicznej oferty lub nabycie pakietu kontrolnego:
  • w przypadku przejęcia – nabywca lub nabywcy i przejmowany przedsiębiorca;
  • w przypadku połączenia – łączące się przedsiębiorstwa;
  • w przypadku wspólnego przedsiębiorstwa – przedsiębiorstwa tworzące spółkę joint venture oraz ta spółka joint venture.

W ust. 4 powyższego artykułu opisano wyjątki od obowiązku zgłaszania koncentracji.

Kluczowy dla tej części rozporządzenia jest art. 24 ust. 1, zgodnie z którym koncentracji podlegającej zgłoszeniu nie można dokonać przed jej zgłoszeniem.

 

Dalsza część artykułu dostępna na portal.faktura.pl

Jeżeli ten artykuł był pomocny, pomyśl jak pomocny jest nasz program